Welk anticonceptiemiddel is het beste voor het milieu?
© Reproductive Health Supplies Coalition on Unsplash
Het kiezen van een anticonceptiemiddel is een persoonlijke beslissing die bij ieder gezin anders kan zijn. Maar wist je dat je keuze ook invloed kan hebben op het milieu? Gelukkig zijn er tegenwoordig verschillende anticonceptiemethoden die zowel effectief als milieuvriendelijk zijn. In dit artikel bespreek ik de verschillende opties, de overwegingen die je kunt maken om tot een weloverwogen keuze te komen, en uiteindelijk laat ik je weten wat de meest duurzame optie is.
Kinderwens, ja of nee?
De milieu-impact van anticonceptiemethoden is vooral relevant voor mensen met een (toekomstige) kinderwens. Sommigen dromen van een kind, maar het blijkt helaas niet altijd mogelijk. Daarnaast kiezen steeds meer mensen er bewust voor om kinderloos te blijven. Ook in mijn omgeving hoor ik steeds vaker dat mensen ervoor kiezen om geen kinderen te krijgen, en één van de redenen die zij noemen is de negatieve impact die het krijgen van kinderen heeft op het milieu.
Diverse onderzoeken, zoals aangehaald door Quest, bevestigen dat het inderdaad gunstig is voor het milieu om minder of helemaal geen kinderen te krijgen. Zo berekenden onderzoekers van Cornell University in 1999 dat er tegen 2100 naar schatting zo’n twaalf miljard mensen op aarde zullen zijn, terwijl slechts twee miljard mensen het maximum is voor een menswaardig bestaan in harmonie met de natuur, zonder honger en met voldoende hulpbronnen.
Bovendien wees een studie uit 2008 van het Massachusetts Institute of Technology (MIT, VS) uit dat het krijgen van een kind resulteert in een extra uitstoot van 58,6 ton CO2 per persoon per jaar – dat is gelijk aan 36 retourvluchten over de Atlantische Oceaan per jaar (bron). Als je toch een sterke kinderwens hebt, is het goed om verder te lezen en bewuste keuzes te overwegen.
Soorten anticonceptie
Voordat ik dieper inga op de afwegingen die je kunt maken, wil ik in deze alinea de verschillende soorten anticonceptie met je delen. Er zijn veel verschillende opties, en elke methode werkt op een andere manier om zwangerschap te voorkomen. Hier zijn de belangrijkste categorieën:
1. Hormonale anticonceptie:
Anticonceptiepil: Een dagelijkse pil die hormonen bevat om ovulatie te voorkomen. Je kunt kiezen uit een combinatiepil (met oestrogeen en progestageen) of een minipil (alleen progestageen, merk: divers).
Anticonceptiepleister: Een wekelijkse pleister die hormonen afgeeft via de huid (merk: Evra).
Anticonceptiering: Een maandelijkse ring die in de vagina wordt ingebracht en hormonen afgeeft (merk: NuvaRing of Ornibel).
Prikpil: Een injectie met progestageen die om de drie maanden wordt gegeven (merk: Depo-Provera of Sayana Press).
Implantaat: Een staafje dat onder de huid wordt ingebracht en gedurende drie jaar hormonen afgeeft (merk: Implanon NXT).
2. Intra-uteriene middelen:
Hormonaal spiraaltje (IUS): Een spiraaltje dat progestageen afgeeft en tot vijf jaar werkt.
Koperspiraaltje (IUD):** Een spiraaltje dat koper afgeeft en tot tien jaar werkt, wat zaadcellen inactief maakt.
3. Barrière methoden:
Condoom: Beschermt zowel tegen zwangerschap als seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s); beschikbaar voor zowel mannen als vrouwen (voor eenmalig gebruik).
Een flexibele kap die de baarmoederhals afdekt en meestal in combinatie met zaaddodende middelen wordt gebruikt (één tot twee jaar te gebruiken).
Xo! Male Condoms
12 stuks
(vegan)
€14,99
Ormelle Female Condoms
5 stuks
€11,95
Caya Pessarium
1 stuk
€37,95
4. Natuurlijke methoden:
Periodieke onthouding: Het vermijden van seks tijdens de vruchtbare periode van de vrouw.
Coïtus interruptus: Het terugtrekken van de penis uit de vagina vóór de ejaculatie (voor het zingen de kerk uit).
5. Permanente methoden:
Sterilisatie bij vrouwen: Een chirurgische ingreep waarbij de eileiders worden afgesloten.
Sterilisatie bij mannen (vasectomie): Een chirurgische ingreep waarbij de zaadleiders worden doorgesneden.
6. Noodanticonceptie:
Morning-afterpil: Een pil met hoge doses hormonen die binnen 72 uur na onbeschermde seks moet worden ingenomen.
Koperspiraaltje als noodanticonceptie: Kan tot vijf dagen na onbeschermde seks worden ingebracht om zwangerschap te voorkomen.
Elke anticonceptiemethode heeft zijn eigen voor- en nadelen. De keuze voor een bepaalde optie hangt vaak af van je persoonlijke voorkeur, gezondheidssituatie en levensstijl. Bewust kiezen kan je helpen om een balans te vinden tussen effectiviteit, gezondheid en milieu-impact.
Anticonceptie met of zonder hormonen
Hormonale anticonceptiemethoden (1) hebben een milieu-impact door de productie van hormonen en de verwerking van afvalstoffen na gebruik. Volgens De Anticonceptiebijbel wordt bijvoorbeeld maar een deel van de hormonen in de anticonceptiepil door het lichaam opgenomen bij inname; de rest belandt in het riool en uiteindelijk in het water, waar het in contact komt met vissen en schaaldieren die de hormonen weer kunnen opnemen (bron). Dit kan invloed hebben op het ecosysteem. Daarom kan het een bewuste keuze zijn om hormoonvrije alternatieven te overwegen. Deze methoden hebben over het algemeen minder impact op het milieu, geen invloed op hormonale niveaus en veroorzaken vaak minder bijwerkingen.
Hoe vaak gebruik je het?
De frequentie van het gebruik van anticonceptiemiddelen heeft invloed op de hoeveelheid afval die je produceert. De anticonceptiepil (1), bijvoorbeeld, wordt dagelijks ingenomen, wat regelmatig afval genereert. Een condoom (3) gebruik je bij elke gemeenschap, wat eveneens tot frequent afval kan leiden.
Er zijn echter anticonceptiemiddelen die minder vaak worden gebruikt, zoals middelen die wekelijks, maandelijks of driemaandelijks (1) ingenomen worden, wat de afvalproductie vermindert. Langdurige anticonceptiemethoden, zoals hormoonimplantaten (1), spiraaltjes (2) of een pessarium, gaan meerdere jaren mee, waardoor de noodzaak van regelmatige vervanging of inname afneemt. Dit zorgt ervoor dat ze minder afval produceren in vergelijking met de middelen die vaker moeten worden ingenomen of vervangen.
Natuurlijke (4) of permanente methodes (5) zijn tot slot ook opties. Natuurlijke methoden bieden echter minder bescherming, terwijl je bij permanente methodes heel zeker moet zijn van je keuze, aangezien deze ingrepen niet omkeerbaar zijn.
Conclusie
Hoewel het niet krijgen van kinderen inderdaad de meest milieuvriendelijke keuze is, lees je dit artikel waarschijnlijk omdat je wel een kinderwens hebt, maar deze nog niet onmiddellijk (opnieuw) wilt vervullen. Zoals eerder beschreven, denk ik dat de uiteindelijke keuze voor een anticonceptiemiddel vooral afhankelijk is van je persoonlijke voorkeuren. Een natuurlijke methode (4) voor geboortebeheersing is misschien wel de meest duurzame optie, maar brengt tegelijkertijd het grootste risico op een ongeplande zwangerschap met zich mee. Een hormoonvrij anticonceptiemiddel voor langdurig gebruik biedt de meeste zekerheid en veroorzaakt minder afval en milieuschade dan andere opties. Het koperspiraaltje (2) of een pessarium (3) zijn daarom goede keuzes als je op zoek bent naar duurzame opties.
Sprak deze blog je aan? Dan vind je de volgende blogs wellicht ook interessant:
¹ Voor de verschillende soorten anticonceptie, de toelichting en merknamen heb ik gebruik gemaakt van informatie op de site Anticonceptie.nl.
*Disclaimer: Ik ben geen professional op medisch gebied. Deze blog heeft als doel om de milieuimpact van diverse anticonceptiemiddelen te beschrijven. Indien je advies nodig hebt over welk type anticonceptie het beste bij jou past raadpleeg dan jouw huisarts of een andere specialist.
** Deze blog bevat affiliate links.
